Historia
Lokacja miasta w 1253 roku dała powód dla przeniesienia najstarszej poznańskiej siedziby książęcej z Ostrowa Tumskiego w pobliże nowego organizmu miejskiego. Nie wiadomo, czy przemieszczenie to zainicjował już Przemysł I zmarły w 1257 roku, czy – co bardziej prawdopodobne – jego syn Przemysł II.
W pierwszej fazie budowy nowej książęcej siedziby powstały ceglane mury obwodowe oraz wieża na rzucie zbliżonym do kwadratu. Wjazd do warowni prowadził od południa. Wygląd zamku w XIV wieku pozostaje wielką niewiadomą. Budynek mieszkalny wzniesiono prawdopodobnie wzdłuż zachodniej kurtyny muru, ale jego kształt i zasięg nie są znane. Udokumentowana źródłowo jest dopiero przebudowa zamku podjęta w XVI wieku przez starostę generalnego Wielkopolski Andrzeja Górkę. Budynek o czterech szczytach znany jest z XVII-wiecznych wizerunków.
W drugiej połowie XVIII wieku zamek podupadł. W 1783 roku z inicjatywy Kazimierza Raczyńskiego, ostatniego starosty generalnego Wielkopolski, na miejscu renesansowego domu wzniesiono barokowy budynek dla archiwum grodzkiego.
W XIX wieku od południa dostawiono do niego budynek, który uległ zniszczeniu w lutym 1945 roku. Wraz z budynkiem Raczyńskiego stanowiły one siedzibę rejencji, później sądu apelacyjnego, a następnie do 1939 roku archiwum państwowego.
Zniszczenie obu budynków w 1945 roku spowodowało, że wkrótce po zakończeniu II wojny światowej zrodziła się koncepcja restytucji - odbudowy zamku królewskiego. Idea ta pozostawała niezrealizowaną przez przeszło pół wieku, jako że w 1965 roku odbudowano jedynie budynek Raczyńskiego, który przeznaczono na siedzibę Muzeum Rzemiosł Artystycznych (w 1991 r. przemianowane na Muzeum Sztuk Użytkowych) – Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu
Dopiero w latach 2010-2013 wzniesiono historyzujący gmach Zamku z przylegającą wieżą nadbudowaną na reliktach pierwotnej z XIII wieku, który połączono z budynkiem Raczyńskiego.
Na czterech kondygnacjach założenia zorganizowano nową ekspozycję stałą Muzeum Sztuk Użytkowych.
